Fausso-ninfo
Nymphoides peltata
Menyanthaceae Gentianaceae
Nom en français : Faux Nénuphar.
Descripcioun :Vaqui uno planto aparado que s'atrovo quàsi plus au nostre. Trachis dins uno lono de la valado dóu Rose. Aquesto fausso-ninfo douno d'èr à la vertadiero (en bèn mai pichoto), pamens fai partido di dicoutiledouno. Se recounèis à si fueio e si flour jauno. Se destrio de Hydrocaris morsus-ranae que lou dessouto di fueio èi cubert de boudougneto e li flour soun jauno d'or.
Usanço :La planto sarié manjadisso, mai n'i'a deja pu gaire ! Èi vertuouso contro li fèbre, li verme dóu quiéu e fai pissa.
Port : Erbo
Taio : 15 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Nymphoides
Famiho : Menyanthaceae
Famiho classico : Gentianaceae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2,5 à 4 cm
Flourido :
Printèms - Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado :
Vo
Jun à setèmbre
Liò : Lono
- Mueio
- Aigo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Nymphoides peltata (S.G.Gmel.) Kuntze, 1891
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753